ماساژ درمانی چیست؟

روش‌های ماساژ درمانی

در پاسخ عمیق‌تر به سوال ماساژ درمانی چیست؟ باید به بررسی تکنتیک‌های ماساژ بپردازیم. اگرچه مجموعه تکنیک‌های ماساژ بسیار گسترده است؛ با این وجود می‌توان 5 تکنیک مطرح شده در این بخش از مقاله را، از جمله پرکاربردترین و محبوب‌ترین تکنیک‌ها دانست. طوری که حتی ساختار انواع ماساژور تفنگی و سایر ماساژورهای تخصصی نیز بر پایه توانایی اجرای این تکنیک‌ها طراحی شده است.

• افلوراژ (Effleurage)

افلوراژ یک تکنیک ماساژ درمانی است که به بدن کمک می‌کند تا از شر مواد زائد خلاص شود. این روش مواد زائد را تشویق می‌کند تا از طریق سیستم لنفاوی بدن را ترک کنند. افلوراژ همچنین برای افزایش گردش خون استفاده می‌شود؛ و عضلات را برای تکنیک‌های قوی‌تر ماساژ آماده می‌کند. ماساژ درمان‌گران می‌توانند از تکنیک افلوراژ به عنوان یک روش موثر برای طیف وسیعی از شرایط استفاده کنند. Effleurage یک واژه فرانسوی به معنای تماس سطحی یا مختصر است. در عمل نیز این روش یک تکنیک اصطکاک سبک است؛ که معمولا برای شروع ماساژ درمانی استفاده می‌شود. افلوراژ از حرکات نوازش‌مانند طولانی تشکیل شده است؛ که با استفاده از دست و انگشتان دست انجام می‌شود.

همان‌طور که گفتیم افلوراژ برای افزایش جریان مایعات در سیستم لنفاوی استفاده می‌شود. سیستم لنفاوی بخشی از سیستم گردش خون است؛ که مایعات را به سمت قلب می‌برد. گره‌های لنفاوی به‌طور گسترده در سراسر بدن توزیع شده و توسط عروق لنفاوی به هم متصل می‌شوند. هنگامی که حرکات این تکنیک ماساژ به سمت غدد لنفاوی اعمال می‌شوند؛ گره‌ها به تخلیه مواد زائد از طریق سیستم لنفاوی کمک می‌کنند. در نتیجه افلوراژ سیستم لنفاوی را تحریک می‌کند و عملکرد آن را بهبود می‌بخشد.

• مالش (Friction)

تکنیک مالش به معنای دستکاری‌های موضعی، بر روی بافت‌های نرم بدن، با انگشتان دست (به‌خصوص انگشت شست) است. تکنیک مالش معمولا برای درمان رباط‌ها، تاندون‌ها، فاسیا و عضلات استفاده می‌شود. این تکنیک را می‌توان به صورت عرضی در ساختارهای بافت نرم یا در یک حرکت دایره‌ای اعمال کرد. در این روش می‌توان از فشار عمیق یا سطحی، بسته به نتیجه مورد نظر استفاده کرد.

تکنیک مالش برای افزایش گردش خون موضعی و ریکاوری عضلات بدن استفاده می‌شود. همچنین این روش در اطراف مفاصل، برای کاهش چسبندگی و بهبود حرکات آن استفاده می‌شود. ماساژ درمان‌گران می‌توانند از مالش به عنوان یک تکنیک موثر برای درمان طیف وسیعی از شرایط استفاده کنند. همان کاری که با ماساژورهای تخصصی مثل ماساژور زانو و کمر و… می‌توان انجام داد.

در عمل مالش نوعی تکنیک ماساژ است که نیرو را بر روی ساختارهای بافت نرم اعمال می‌کند. همچنین این روش یک تکنیک موثر برای شکستن چسبندگی‌ها، کمک به شکستن بافت اسکار و تنظیم مجدد الیاف بافت‌ها است. این تکنیک شامل دستکاری‌های خاصی است که فقط با استفاده از انگشتان دست یا شست، در قسمت‌های کوچکی از بدن انجام می‌شوند. تکنیک‌های مالش عمیق با اعمال نیرو به صورت عرضی بر روی بافت‌های خاص درگیر انجام می‌شود. مالش سطحی نیز در جهت صحیح بافت‌ها و با هدف افزایش گردش خون و افزایش کشش انجام می‌گردد.

• پتریساژ (Petrissage)

پتریساژ برگرفته از یک عبارت در پخت سنتی فرانسوی و به معنای واقعی کلمه به معنای «خمیر گرفتن» است. علت این نام‌گذاری نیز روش ماساژ درمانی ، درمان‌گر برای بلند کردن، تا کردن و فشردن بدن بیمار است. در واقع این تکنیک یک لمس ملایم مثل افلوراژ و حتی یک ماساژ بافت عمیق نیست؛ بلکه یک فرآیند آرام و ریتمیک است که بر ناحیه تماس متمرکز است.

به‌طور کلی شش حرکت ضروری در تکنیک پتریساژ انجام می‌شود. منقبض کردن، ورز دادن، قلاب زدن، قیچی کردن، چرخاندن پوست و برداشتن و فشار دادن، این حرکات کلیدی هستند. همه این تکنیک‌ها یا تعدادی از آنها، با درجات مختلف شدت و قدرت، با توجه به راحتی و نیاز دریافت‌کننده ماساژ انجام می‌شود.

توجه کنید که تمام این حرکات بر روی لایه‌های بیرونی بدن انجام می‌شود؛ و پوست و ماهیچه‌ها را از فاسیای زیر آن جدا می‌کند. این حرکات باعث افزایش گردش خون در پوست شده و اتساع عروق را تحریک می‌کند. از سویی این روش مویرگ‌های تحریک شده را در ناحیه ماساژ افزایش داده و باعث ایجاد آرامش و کاهش درد می‌شود. در نهایت اتساع عروقی به‌طور کلی منجر به اکسیژن‌رسانی بهتر خون می‌شود؛ و ترشح غدد لنفاوی را بهبود می‌بخشد. همان کاری که ماساژور چشم با چشم و اطراف آن می‌کند.

در نهایت باید بدانید که پتریسیاژ تکنیکی آهسته و تکراری است؛ و باعث ایجاد آرامش و در نهایت تسکین در ناحیه درمان می‌شود. همچنین استفاده از لوسیون یا روغن ماساژ در تکنیک پتریساژ رایج است. چراکه لغزش را بهبود بخشیده و اصطکاک روی پوست را کاهش می‌دهد.

• تاپوتمان (Tapotement)

این تکنیک که در روش ماساژ سوئدی استفاده می‌شود؛ شامل پنج نوع ماساژ مختلف است. ضربه زدن یکی از این پنج نوع ماساژ است. ضربه زدن شامل ضربه ملایم و ریتمیک با نوک انگشت است. برخلاف سایر انواع ماساژ که برای آرامش عضلانی مفید هستند؛ ضربه زدن ممکن است به منظور تحریک اعصاب و سیستم عصبی سمپاتیک استفاده شود.

چهار نوع دیگر از تاپوتاسیون عبارتند از: حجامت (ماساژ با دست‌هایی به شکل فنجان)، هک (ماساژ با کف دست)، مشت زدن (مشت‌های آرام به بدن دریافت‌کننده ماساژ) و کندن (شامل کشیدن ریتمیک انگشت شست و بقیه انگشتان در سراسر ناحیه تحت درمان).

به طور معمول ماساژ ضربه‌ای برای ماساژ کامل بدن استفاده می‌شود؛ و فواید آن بسیار زیاد است. ماساژ درمان‌گر از ضربه زدن برای شل کردن ماهیچه‌ها استفاده می‌کند؛ تا تنش اضافی را آزاد کرده و احتمال گرفتگی و سفتی عضلات را کاهش دهد. تکنیک ضربه زدن به‌طور خاص برای ورزشکاران حرفه‌ای و آماتور مفید است. در واقع به دلیل تلاش مداوم، ورزشکاران به‌طور مداوم در معرض آسیب‌های احتمالی هستند. ضربه زدن به عنوان یک روش پیشگیری از آسیب عمل می‌کند. 

یکی دیگر از فواید ضربه زدن، گردش خون سریع است. بهبود گردش خون، اکسیژن و مواد مغذی را به تمام قسمت‌های بدن منتقل می‌کند. بنابراین ضربه زدن برای تقویت گردش خون از طریق ماساژ دقیق هر قسمت از بدن مفید بوده و از مشکلات احتمالی سلامتی مرتبط با آن جلوگیری می‌کند.

• لرزش (Vibrations)

لرزش یک تکنیک ماساژ درمانی و شامل استفاده از ارتعاشات برای تحریک جریان خون، از بین بردن درد و کاهش التهاب است. این تکنیک به صورت لرزش‌های خفیف یا لرزش مداوم و سریع تعریف می‌شود. دستگاه‌هایی مانند ماساژور گردن به خوبی این تکنیک را شبیه‌سازی می‌کنند.

از زمان‌های قدیم، مردم متوجه شده بودند که استفاده از ارتعاشات ممکن است آثار شفابخشی داشته باشد. با این حال در قرن نوزدهم بود که این تکنیک خاص طراحی شد. در اواسط قرن نوزدهم، یک پزشک روسی طیف وسیعی از دستگاه‌های ماساژور را توسعه داد؛ که بسیاری از آنها از ارتعاشات استفاده می‌کردند. امروزه با گسترش انواع دستگاه‌های ماساژور، تکنیک ماساژ لرزشی محبوبیت خود را دوباره به دست آورده است.

ماساژ لرزشی را می‌توان روی کل بدن یا قسمت‌های خاصی از بدن اعمال کرد. ارتعاش کل بدن کل بدن شما را در معرض حرکات نوسانی سریع قرار می‌دهد. از سویی ماساژ ارتعاشی موضعی یک ناحیه عضلانی خاص بدن را تحریک کرده و هدف قرار می‌دهد.