- ۲۰ شهریور, ۱۴۰۳
- admin
- دیدگاه: 0
- پزشکی, فیزیوتراپی
زوال عقل اجسام لویی
دمانس لویی بادی یا زوال عقل اجسام لویی، پس از آلزایمر دومین نوع شایع زوال عقل پیشرونده است. این بیماری به دلیل تجمع غیرطبیعی پروتئینهای جسم لویی در مغز ایجاد میشود که در سلولهای عصبی مرتبط با تفکر، حافظه و حرکت اختلال ایجاد میکند.
علائم اصلی دمانس لویی بادی شامل کاهش تدریجی تواناییهای ذهنی، توهمات بینایی، نوسانات در هوشیاری و توجه، و علائم مشابه پارکینسون مانند سفتی عضلات، حرکات آهسته، اختلال در راه رفتن و لرزش اندامها است.
دمانس لویی بادی (LBD) نوعی زوال عقل است که به دلیل تجمع غیرطبیعی پروتئین آلفا سینوکلئین در مغز رخ میدهد. این پروتئین در سیناپسها، یعنی فضاهای بین نورونها که پیامهای عصبی از طریق آنها منتقل میشوند، نقش حیاتی دارد. رسوب آلفا سینوکلئین باعث اختلال در عملکرد نورونها، کاهش فعالیت آنها و در نهایت مرگ سلولهای عصبی میشود. این تجمعات نه تنها عملکرد مغزی را مختل میکنند، بلکه با تغییر مواد شیمیایی در مغز، بر تواناییهای شناختی، خلق و خو، و رفتار فرد نیز تأثیر منفی میگذارند.
دستهبندی دمانس لویی بادی:
1.زوال عقل با اجسام لویی:
در این نوع، رسوبات آلفا سینوکلئین همزمان در قشر مغز (cerebral cortex) و ساقه مغز (brain stem) ایجاد میشوند. این شکل از بیماری به طور همزمان بر عملکردهای شناختی و حرکتی تأثیر میگذارد.
2.زوال عقل ناشی از بیماری پارکینسون:
در این حالت، اجسام لویی ابتدا در ساقه مغز تشکیل میشوند و سپس به تدریج به قشر مغز گسترش مییابند. در مراحل اولیه، علائم بیشتر به پارکینسون شباهت دارند، اما با پیشرفت بیماری، مشکلات شناختی نیز ظاهر میشوند.
شباهتها و تفاوتها:
علیرغم تفاوت در محل و زمان شروع، هر دو نوع دمانس لویی بادی در نهایت به تغییرات مشابهی در مغز منجر میشوند. این تغییرات باعث بروز علائم یکسانی در مراحل پیشرفته بیماری میشوند که شامل اختلالات شناختی، حرکتی، رفتاری، و تغییرات خلقی است.
علائم زوال عقل اجسام لویی (دمانس لویی بادی)
پس از آلزایمر، دومین نوع شایع زوال عقل است که با تجمع غیرطبیعی پروتئینهای جسم لویی در مغز بروز میکند و عملکرد شناختی، حرکتی، و رفتاری فرد را مختل میسازد. این بیماری به مرور زمان پیشرفت میکند و علائم متعددی را به همراه دارد:
1.توهمات بینایی و حسی:
یکی از اولین و شایعترین علائم، توهمات بینایی است که در حدود ۸۰٪ بیماران رخ میدهد و شامل دیدن اشیا، حیوانات یا افراد غیرواقعی است. با پیشرفت بیماری، توهمات در حواس دیگر مثل شنیدن، بوییدن یا لمس کردن نیز ممکن است رخ دهد.
2.اختلالات حرکتی:
علائمی مانند حرکات آهسته، سفتی عضلات، لرزش اندامها، و عدم تعادل، مشابه علائم پارکینسون در این بیماران دیده میشود. این مشکلات حرکتی میتواند منجر به افتادنهای مکرر و تلوتلو خوردن هنگام راه رفتن شود.
3.مشکلات هماهنگی سیستم عصبی ارادی:
زوال عقل اجسام لویی بر سیستم عصبی ارادی که مسئول تنظیم فشار خون، ضربان قلب، تعریق و عملکرد گوارشی است، اثر میگذارد. این مشکلات میتواند منجر به افت فشار خون هنگام ایستادن، سرگیجه، بیاختیاری ادرار، یبوست، و ناتوانی در ایستادن شود.
4.مشکلات شناختی:
بیماران دچار مشکلاتی در تفکر، حافظه، و تمرکز میشوند که شبیه به علائم آلزایمر است. این شامل گیجی، کاهش قدرت حافظه، اختلال در حل مسائل و برنامهریزی، و ناتوانی در شمارش اعداد است.
5.اختلالات خواب:
مشکلات خواب رایج بوده و شامل افزایش حرکات در خواب، بیخوابی، سندرم پای بیقرار، افتادن از تخت، و اجرای حرکات رؤیا در هنگام خواب است. این اختلالات میتواند باعث آسیب به فرد یا اطرافیان شود.
6.اختلال در توجه و تمرکز:
خوابآلودگی روزانه، خیره شدن طولانی به یک نقطه، چرتهای مکرر، و ناهماهنگی در گفتار از دیگر علائم کاهش تمرکز و توجه در این بیماران است.
7.علائم رفتاری و خلقی:
مشکلات رفتاری ناشی از رسوبات پروتئینی در مغز شامل اضطراب، افسردگی، بیقراری، پارانویا، و از دست دادن انگیزه است. این تغییرات خلقی میتوانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر بگذارند.
8.سایر علائم حرکتی:
مشکلات حرکتی بیشتری نظیر مشکل در بلع، وضعیت بدنی ضعیف، صدای ضعیف، و دستخط کوچکتر از حد معمول وجود دارد که باعث اختلال در عملکرد روزمره میشوند.
دمانس لویی بادی یک بیماری پیچیده و پیشرونده است که بر تمامی جنبههای زندگی فرد تأثیر میگذارد و علاوه بر مشکلات شناختی، حرکتی، و حسی، تغییرات گستردهای در رفتار و خلق فرد ایجاد میکند. این علائم با گذشت زمان شدت مییابند و میتوانند مراقبت و مدیریت روزانه بیمار را بسیار دشوار کنند.
علل زوال عقل اجسام لویی
دمانس جسم لویی به دلیل تجمع غیرطبیعی پروتئینها در ساختاری به نام جسم لویی در مغز بروز میکند. این رسوبات پروتئینی به اختلالات شناختی و حرکتی منجر میشوند و میتوانند علائم مشابه بیماری پارکینسون را ایجاد کنند. افرادی که به دمانس جسم لویی مبتلا هستند، ممکن است به طور همزمان پلاکهای آلزایمری نیز در مغزشان وجود داشته باشد.
عوامل خطر ابتلا به دمانس جسم لویی:
1.سن:
افراد بالای ۶۰ سال بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به دمانس جسم لویی هستند. خطر ابتلا با افزایش سن بیشتر میشود.
2.جنسیت:
این اختلال در مردان بیشتر از زنان شایع است.
3.سابقه خانوادگی:
وجود سابقه خانوادگی از دمانس جسم لویی یا آلزایمر میتواند احتمال ابتلا به این بیماری را در سایر اعضای خانواده افزایش دهد.
تشخیص زوال عقل اجسام لویی
برای تشخیص دمانس جسم لویی (LBD)، فرد باید به تدریج تواناییهای تفکری خود را از دست بدهد و دست کم دو علامت از علائم زیر را داشته باشد:
1. ثابت نبودن وضعیت تفکر و هوشیاری:
تغییرات غیرقابل پیشبینی در وضعیت ذهنی و سطح هوشیاری فرد.
2. توهمات بینایی مکرر:
مشاهده تصاویری یا اشیاء غیرواقعی که وجود خارجی ندارند.
3.علائم پارکینسون:
علائمی مانند لرزش، سفتی عضلات، و مشکلات حرکتی مشابه پارکینسون.
4.اختلالات رفتاری در خواب REM:
شامل حرکات فیزیکی اضافی، مانند لگد زدن یا مشت زدن در خواب.
اختلالات اضافی که به تشخیص کمک میکنند:
اختلال در سیستم عصبی ارادی:
تغییرات مکرر در فشار خون و ضربان قلب، مشکلات در کنترل دمای بدن و تعریق.
حساسیت به داروهای ضد روانپریشی:
مانند هالوپریدول، که در افراد مبتلا به LBD میتواند واکنشهای شدید ایجاد کند.
آزمایشات و روشهای تشخیصی:
1. آزمایشات عصبی و فیزیکی:
بررسی وضعیتهای جسمانی مانند واکنشپذیری، قدرت، راه رفتن، عملکرد ماهیچهها، حرکات چشم، تعادل، و حساسیت به لمس.
2. بررسی تواناییهای ذهنی:
آزمایشهایی که حافظه و تفکر فرد را ارزیابی میکنند. این آزمایشها معمولاً کمتر از ۱۰ دقیقه طول میکشند و به تشخیص اختلالات شناختی کمک میکنند.
3.آزمایش خون:
بررسی کمبود ویتامین B12 یا اختلالات تیروئید که میتوانند تأثیرات مشابهی بر عملکرد مغز داشته باشند.
4.اسکن مغزی:
- اسکن MRI برای شناسایی علائم سکته یا تومور.
- اسکن PET برای بررسی نحوه عملکرد مغز.
- توموگرافی کامپیوتری یا SPECT برای ارزیابی وضعیت دوپامین در مغز.
5.بررسی وضعیت خواب:
پولیسومنوگرام برای شناسایی اختلالات خواب REM و رفتارهای حرکتی اضافی در خواب.
6.آزمایشات سیستم عصبی ارادی:
شامل بررسی تغییرات در ضربان قلب، فشار خون و وضعیتهای دیگر مرتبط با کنترل خودکار بدن.
7.آزمایش قلبی (در برخی کشورها):
مایوکاردیال سینتیگرافی برای ارزیابی پمپاژ خون از قلب. این آزمایش در ایالات متحده به طور عمومی توصیه نمیشود.
مراحل تشخیص و آمادهسازی:
- مراجعه به پزشک در صورت تجربه علائم ذکر شده، مراجعه به پزشک ضروری است.
- چکاپهای منظم با افزایش سن، مراجعه دورهای به پزشک عمومی برای بررسی وضعیت سلامت و ارجاع به متخصص در صورت نیاز توصیه میشود.
آمادگی برای مراجعه به پزشک:
- تهیه فهرستی از علائم، زمان شروع و شدت آنها.
- ذکر هرگونه سابقه پزشکی یا خانوادگی مرتبط.
- فهرست داروها و مکملهای مصرفی.
- آماده کردن سوالات برای پزشک.
تشخیص نهایی دمانس جسم لویی بر اساس ترکیبی از آزمایشها و ارزیابیهای فوق انجام میشود و متخصصان مغز و اعصاب و روانپزشکان برای رسیدن به تشخیص دقیق، از این روشها بهره میبرند.
درمان زوال عقل اجسام لویی
زوال عقل اجسام لویی (LBD) بهطور کامل قابل درمان نیست، اما با استفاده از روشهای مختلف میتوان به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کرد. در ادامه به بررسی روشهای درمانی مختلف میپردازیم:
داروها
1. داروهای مهارکننده کلین استراز
- داروهای رایج: ریواستیگمین، دونپزیل، گالانتامین.
- عملکرد: این داروها با افزایش تعداد انتقالدهندههای عصبی، حافظه و تفکر را بهبود میبخشند و به افزایش هوشیاری و کاهش توهمات و مشکلات رفتاری کمک میکنند.
- عوارض جانبی: اختلالات گوارشی، اسپاسم عضلانی، تکرر ادرار، افزایش خطر آریتمی و ضربان قلب
2. داروهای پارکینسون:
- داروهای رایج: کاربیدوپا، لوودوپا.
- عملکرد: این داروها میتوانند علائم پارکینسون مانند سفتی عضلات و کندی حرکت را کاهش دهند.
- عوارض جانبی: ممکن است موجب گیجی، توهم، و هذیان شوند.
3. داروهای دیگر:
- برای علائم خاص: پزشک ممکن است داروهایی برای مشکلات حرکتی، اختلالات خواب و سایر علائم تجویز کند.
- احتیاط: مصرف داروهای خوابآور و ادرارآور باید محدود شود، زیرا ممکن است وضعیت حافظه را بدتر کنند. داروهای آرامبخش نیز باید با احتیاط مصرف شوند.
4.داروهای ضد روانپریشی:
- داروهای رایج: کوتیاپین، کلوزاپین.
- عملکرد: این داروها معمولاً برای مدت محدود و با دوز کم تجویز میشوند، زیرا میتوانند عوارضی مانند گیجی و علائم پارکینسون را به همراه داشته باشند.
درمانهای کمکی
1.تحمل رفتار:
در برخی موارد، فرد ممکن است با توهمات خود مشکلی نداشته باشد. در این وضعیت، عوارض مصرف داروها میتواند بیشتر از تحمل این رفتارها باشد.
2.تغییر محیط:
کاهش سر و صدا و هیاهو در محیط میتواند به عملکرد بهتر فرد کمک کند.
3.رفتار اطرافیان:
اجتناب از سوال کردن یا تصحیح گفتههای فرد و توجه به استرسها و نگرانیهای او.
4.برنامهریزی روزانه:
تقسیم کارها به بخشهای سادهتر و تمرکز بر موفقیتها میتواند به کاهش گیجی کمک کند.
آزمایشات بالینی
متخصصان مایوکلینیک انواع درمانها، مداخلات و آزمایشات جدید را برای پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری ارائه میدهند.
سبک زندگی و روشهای درمان خانگی
1.ارتباط ساده و واضح:
برقراری ارتباط چشمی و صحبت آرام و شمرده با جملات ساده. استفاده از زبان بدن برای انتقال مفاهیم.
2.تشویق به ورزش:
فعالیت ورزشی میتواند بهبود رفتار، عملکرد فیزیکی و علائم افسردگی را به همراه داشته باشد و ممکن است ضعف شناختی ناشی از LBD را کاهش دهد.
3.ایجاد تحریک ذهنی:
– انجام بازیهای فکری مانند پازل و فعالیتهای هنری مانند نقاشی و موسیقی به حفظ مهارتهای ذهنی کمک میکند.
4.حضور در فعالیتهای اجتماعی:
صحبت کردن با دوستان و شرکت در اجتماعات میتواند به بهبود وضعیت فرد کمک کند.
5.فراهم کردن شرایط خواب مناسب:
اجتناب از روشن کردن تلویزیون، خوردن وعدههای سنگین قبل از خواب و کاهش سر و صدا. فراهم کردن محیط خواب امن برای جلوگیری از آسیب.
درمانهای جایگزین
1.موسیقی درمانی:
گوش دادن به موسیقیهای با ریتم آرام میتواند به کاهش اضطراب و بهبود روحیه کمک کند.
2.استفاده از حیوانات خانگی:
میتواند به بهبود روحیه و رفتار فرد کمک کند.
3.رایحه درمانی:
استفاده از عصارههای گیاهان روغنی برای آرامش و بهبود وضعیت فرد.
4. ماساژ درمانی:
به کاهش استرس و اضطراب کمک میکند.
در حال حاضر، هیچ درمان قطعی برای زوال عقل اجسام لویی وجود ندارد و درمانهای موجود بیشتر به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد کمک میکنند.
مراقبت از بیماران مبتلا به دمانس لویی بادی
دمانس لویی بادی (LBD) یک اختلال پیشرونده است که با مشکلات شناختی، حرکتی و رفتاری همراه است. مراقبان نقش حیاتی در بهبود کیفیت زندگی این بیماران دارند. برای مراقبت موثر، نکات زیر باید در نظر گرفته شود:
۱. ایجاد ساختار و برنامهریزی
- برنامهریزی منظم : برای کاهش اضطراب و سردرگمی، فعالیتهای روزمره مانند زمانهای غذا، ورزش و خواب را به طور منظم برنامهریزی کنید.
- ساختار ثابت: ایجاد یک روال ثابت به بیمار احساس امنیت و آرامش میدهد.
۲. سادهسازی فعالیتها
- تقسیم وظایف: وظایف را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید و هر مرحله را با وضوح توضیح دهید.
- آسانسازی کارها: با این روش، بیمار به راحتی میتواند وظایف را انجام دهد و کمتر دچار استرس شود.
۳. تغییرات محیطی
- کاهش عوامل استرسزا: محیط زندگی بیمار را از نظر بههمریختگی، نورهای شدید و صداهای بلند، بهینهسازی کنید.
- محیط آرام: فراهم کردن یک محیط آرام و منظم میتواند به کاهش اضطراب و بهبود رفتار بیمار کمک کند.
۴. تشویق به فعالیت بدنی
- فعالیتهای ورزشی: ورزش منظم و فعالیتهای بدنی میتوانند به بهبود علائم شناختی و خلقی کمک کنند.
- فعالیتهای اجتماعی و ذهنی: ملاقات با دوستان و خانواده، گوش دادن به کتابهای صوتی، حل پازلها و شنیدن موسیقی میتواند کسالت و ضعف ذهنی را کاهش دهد.
۵. توجه به رژیم غذایی
- غذاهای مناسب: برای بیمارانی که مشکل بلع دارند، غذاهای نرم و قابل هضم تهیه کنید.
- محدود کردن کافئین و شکر:برای بیمارانی که اختلال خواب دارند، مصرف کافئین و شکر را کاهش دهید تا به بهبود خواب کمک شود.
نکات ارتباطی با بیماران
- صحبت واضح و آرام: از کلمات ساده و جملات کوتاه استفاده کنید و با لحن آرام صحبت کنید.
- تمرکز بر یک موضوع: صحبت کردن در مورد یک موضوع مشخص به درک بهتر بیمار کمک میکند.
- استفاده از اشیاء و کارتهای تصویری: برای کمک به انتقال پیام، از اشیاء و کارتهای تصویری استفاده کنید.
- اجتناب از پرسشهای زیاد: از پرسیدن سوالات زیاد خودداری کنید و به بیمار زمان بدهید.
- برقراری تماس چشمی: تماس چشمی برقرار کرده و به پاسخ بیمار صبر کنید.
- تأیید نگرانیها: نگرانیها و ترسهای بیمار را تأیید کنید و به آنها توجه کنید.
سخن پایانی
دمانس لویی بادی یک بیماری پیشرونده است که با گذشت زمان به تدریج بدتر میشود. این بیماری میتواند مشکلات زیادی برای بیمار و مراقبانش ایجاد کند. درمانهای موجود، اگرچه نمیتوانند بیماری را درمان کنند، اما میتوانند به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کنند. بیماران مبتلا به LBD حق دارند از وقت خود با خانواده و دوستان بهرهمند شوند و از زندگی خود لذت ببرند.