کلینیک فیزیوتراپی و توانبخشی رادان - میگرن

میگرن

میگرن یک اختلال عصبی است که با سردردهای شدید، تهوع، استفراغ، بی‌حسی، و حساسیت به نور و صدا همراه است. این بیماری که اغلب ارثی است، در هر سنی می‌تواند بروز کند و در زنان شایع‌تر از مردان است. تشخیص میگرن بر اساس سابقه بالینی و علائم بیمار انجام می‌شود و به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: میگرن بدون پیش‌درآمد و میگرن همراه با پیش‌درآمد. سابقه خانوادگی از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به این بیماری است.

علائم و نشانه‌های میگرن

میگرن دارای چندین مرحله است که هر کدام با علائم خاص خود همراه است:

  • مرحله‌ی پیش‌نشانه:

این مرحله که یک تا دو روز قبل از شروع سردرد رخ می‌دهد، شامل علائمی مانند میل شدید به غذا، افسردگی، خستگی، خمیازه‌ی مکرر، بیش‌فعالی، تحریک‌پذیری و سفتی گردن است.

  • مرحله‌ی پیش‌درآمد (اورا):

در میگرن‌های همراه با اورا، این مرحله پس از پیش‌نشانه اتفاق می‌افتد و شامل مشکلاتی در دید، گفتار و حرکت است. علائم این مرحله شامل مشکل در صحبت کردن، احساس سوزن سوزن شدن در صورت یا اندام‌ها، دیدن اشکال و نورهای روشن یا از دست دادن موقت دید می‌باشد.

  • فاز حمله:

این مرحله شدیدترین بخش این بیماری است و می‌تواند هم زمان با اورا یا به صورت جداگانه رخ دهد. علائم این مرحله که ممکن است از ساعت‌ها تا روزها طول بکشد، شامل حساسیت به نور و صدا، تهوع، سرگیجه، درد ضربان‌دار و یک‌طرفه سر و استفراغ است.

  • فاز پس‌نشانه:

در این مرحله که پس از فاز حمله رخ می‌دهد، تغییراتی در حالت و احساسات فرد ایجاد می‌شود که می‌تواند از سرخوشی تا خستگی شدید متغیر باشد. سردرد خفیف و گنگ نیز ممکن است همچنان ادامه یابد.

طول و شدت مراحل میگرن در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است برخی از این مراحل تجربه نشوند یا حمله‌ی میگرنی بدون سردرد رخ دهد.

کلینیک فیزیوتراپی و توانبخشی رادان - میگرن

درد میگرن

درد ناشی از میگرن معمولاً به روش‌های زیر توصیف می‌شود:

  • ضربان‌دار
  • ذق‌ذق‌کننده
  • سوراخ‌کننده
  •  کوبنده
  •  ناتوان‌کننده و طاقت‌ فرسا

این درد می‌تواند خفیف شروع شود اما بدون درمان، شدت آن افزایش یافته و به متوسط تا شدید می‌رسد. ممکن است درد به صورت مداوم و شدید باشد.

معمولاً میگرن ناحیه پیشانی را درگیر می‌کند و اغلب در یک سمت سر حس می‌شود، هرچند ممکن است به هر دو طرف سر نیز گسترش یابد یا از یک سمت به سمت دیگر جابه‌جا شود.

مدت‌ زمان بیشتر میگرن‌ها حدود 4 ساعت است، اما در صورت عدم درمان یا مقاومت در برابر درمان، می‌تواند از 72 ساعت تا یک هفته ادامه پیدا کند. در میگرن‌های همراه با اورا، درد می‌تواند با اورا هم‌زمان باشد یا حتی به‌طور کامل رخ ندهد.

عواملی که باعث میگرن می‌شود

علت دقیق این بیماری هنوز به‌طور قطعی توسط محققان مشخص نشده است. با این حال، آن‌ها تعدادی از عوامل کمک‌کننده را شناسایی کرده‌اند که می‌توانند باعث بروز این نوع سردرد شوند. از جمله این عوامل، تغییرات در مواد شیمیایی مغز است. برای مثال، کاهش سطح سروتونین، که یک ماده شیمیایی مهم در مغز است، می‌تواند نقشی در آغاز میگرن داشته باشد.

عوامل دیگری که ممکن است میگرن را تحریک کنند عبارتند از:

  • نورهای شدید یا خیره‌کننده
  • گرمای زیاد یا تغییرات ناگهانی در شرایط آب و هوایی
  • کم‌آبی بدن
  • تغییر در فشار جوی
  • تغییرات هورمونی در زنان مانند نوسانات استروژن و پروژسترون در دوره قاعدگی، بارداری، یا یائسگی
  • استرس و اضطراب شدید
  • صداهای بلند و ناخوشایند
  • فعالیت‌های فیزیکی سنگین
  • نخوردن یا حذف وعده‌های غذایی
  • اختلالات خواب
  • استفاده از داروهای خاص مثل قرص‌های ضدبارداری و نیتروگلیسرین
  • بوی‌های تند و ناخوشایند
  • برخی از غذاها
  • مصرف سیگار و الکل
  • مسافرت و تغییر مکان

در صورت ابتلا به میگرن، پزشک ممکن است از شما بخواهد تا دفترچه‌ای برای ثبت سردردهای خود تهیه کنید. یادداشت کردن جزئیاتی مانند فعالیت‌هایی که انجام داده‌اید، غذاهایی که مصرف کرده‌اید و داروهایی که استفاده کرده‌اید، می‌تواند به شناسایی عوامل محرک کمک کند. پیدا کردن عواملی که به بروز یا تشدید این بیماری منجر می‌شوند، می‌تواند در مدیریت این بیماری مفید باشد.

غذاهایی که میگرن را تحریک می‌کنند

برخی از غذاها و افزودنی‌های غذایی ممکن است احتمال بروز این بیماری را افزایش دهند. این موارد شامل:

  • نوشیدنی‌های الکلی و کافئین‌دار
  • افزودنی‌های غذایی مانند نیترات‌ها (موجود در گوشت‌های فرآوری‌شده)، آسپارتام (شیرین‌کننده مصنوعی)، و مونوسدیم گلوتامات (MSG)
  • تیرامین که به طور طبیعی در برخی غذاها یافت می‌شود

مقدار تیرامین در برخی مواد غذایی مانند پنیرهای کهنه، کلم ترش، و سس سویا با گذشت زمان افزایش می‌یابد. هرچند تحقیقات هنوز در حال بررسی دقیق‌تر نقش تیرامین در میگرن هستند، ممکن است این ماده در برخی افراد به‌جای محرک، نقشی محافظ در برابر سردرد ایفا کند.

کلینیک فیزیوتراپی و توانبخشی رادان - میگرن

انواع میگرن

میگرن به چند نوع تقسیم می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها میگرن بدون اورا و میگرن با اورا هستند. برخی افراد ممکن است هر دو نوع را تجربه کنند.

1. میگرن بدون اورا:

این نوع، شایع‌ترین نوع این بیماری است و بدون پیش‌درآمد رخ می‌دهد. سردرد ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد و دارای ویژگی‌هایی مانند درد یک‌طرفه، ضربان‌دار، شدت متوسط تا شدید و تشدید با فعالیت‌های فیزیکی است. این نوع میگرن اغلب با نور، صدا، تهوع، یا استفراغ همراه است.

2. میگرن با اورا:

این نوع میگرن در ۲۵٪ افراد مبتلا رخ می‌دهد و با علائم پیش‌درآمدی مثل مشکلات بینایی، حسی، زبانی، ضعف یا مشکلات حرکتی همراه است. اورا معمولاً قبل از سردرد شروع می‌شود و می‌تواند بین ۵ دقیقه تا یک ساعت طول بکشد. مشکلات چشمی، دوبینی و اختلالات شنوایی نیز ممکن است رخ دهند.

3. میگرن مزمن:

در این نوع، سردردهای میگرنی بیش از ۱۵ روز در ماه برای سه ماه یا بیشتر رخ می‌دهند. افراد مبتلا به میگرن مزمن ممکن است سردردهای شدید و پیوسته، افسردگی، مشکلات حرکتی و بیماری‌های مزمن دیگری مثل فشار خون بالا را تجربه کنند.

4. میگرن حاد (اپیزودیک):

این نوع کمتر از ۱۵ روز در ماه رخ می‌دهد و به‌عنوان میگرن اپیزودیک شناخته می‌شود. در مقایسه با میگرن مزمن، تعداد و شدت سردردها در این نوع کمتر است.

5. میگرن وستیبولار (دهلیزی):

میگرن وستیبولار، که به سرگیجه‌ی همراه با میگرن نیز شناخته می‌شود، حدود ۴۰ درصد از مبتلایان به این بیماری را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند باعث اختلال در تعادل و سرگیجه شود. این نوع می‌تواند در هر سنی، از جمله کودکان، رخ دهد. درمان شامل داروهای مشابه دیگر انواع میگرن و تغییرات در رژیم غذایی است. همچنین، ممکن است پزشک شما را به تراپیست توانبخشی وستیبولار ارجاع دهد تا تمرینات تعادلی را یاد بگیرید و درباره داروهای پیشگیرانه مشورت کند.

6. میگرن اپتیکال (چشمی):

میگرن اپتیکال، نوع نادری از این بیماری با اورا است که فقط یک چشم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علائم شامل مشاهده جرقه‌های نور، نقطه‌های کور، یا از دست دادن دید در یک چشم هستند و معمولاً یک ساعت بعد از شروع سردرد بروز می‌کنند. این نوع ، ممکن است بدون درد نیز باشد و اغلب افرادی که به میگرن اپتیکال دچارند، قبلاً نوع دیگری از این بیماری را تجربه کرده‌اند. ورزش ممکن است باعث شروع حمله شود، اما این سردردها به مشکلات چشمی مانند گلوکوم مربوط نمی‌شوند.

7. میگرن پیچیده

میگرن پیچیده، که به عنوان اصطلاحی کلی برای توصیف انواع میگرن همراه با عوارض و علائم مشابه به سکته مغزی استفاده می‌شود، دقیقاً یک نوع مشخص از سردرد نیست. علائم میگرن پیچیده شامل ضعف، مشکل در صحبت کردن، و از دست دادن بینایی است. برای تشخیص دقیق و مناسب، مراجعه به یک متخصص سردرد معتبر ضروری است.

8. میگرن قاعدگی

میگرن‌های مرتبط با قاعدگی تا 60 درصد از زنانی که به این بیماری مبتلا هستند را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این میگرن‌ها می‌توانند با یا بدون اورا بوده و در طول قاعدگی، تخمک‌گذاری، بارداری، پیش از یائسگی، یا در زمان شروع یا قطع مصرف داروهای هورمونی بروز کنند. این میگرن‌ها معمولاً شدیدتر و همراه با تهوع بیشتری نسبت به سایر انواع میگرن هستند. درمان‌های استاندارد و داروهای هورمونی ممکن است به کاهش علائم کمک کنند.

9. میگرن آسفالژیک (میگرن بدون سردرد)

میگرن آسفالژیک، که به عنوان میگرن بدون سردرد یا اورای بدون سردرد نیز شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که فرد اورا دارد ولی سردرد ندارد. این نوع میگرن در میان افرادی که بعد از 40 سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند، غیرمعمول نیست. علائم اورا معمولاً شامل تغییرات بینایی، بی‌حسی، مشکل در صحبت کردن، و ضعف در یکی از بخش‌های بدن است.

10.میگرن هورمونی

میگرن هورمونی، که به نام میگرن قاعدگی یا سردردهای ناشی از توقف مصرف استروژن نیز شناخته می‌شود، به هورمون‌های زنانه، به ویژه استروژن، مرتبط است. این میگرن‌ها ممکن است در طول قاعدگی، تخمک‌گذاری، بارداری، پیش از یائسگی، یا در زمان تغییرات هورمونی رخ دهند. اگر میگرن‌ها با استفاده از هورمون‌درمانی بدتر شوند، پزشک ممکن است تغییر در دوز، نوع هورمون‌ها، یا توقف هورمون‌درمانی را پیشنهاد دهد.

11. میگرن اضطرابی

این نوع میگرن به رسمیت شناخته نشده، اما اضطراب می‌تواند عامل محرک این بیماری باشد. سردردهای اضطرابی، که به عنوان سردردهای تنشی نیز شناخته می‌شوند، ممکن است به دلیل اضطراب ایجاد شوند. استفاده از روش‌هایی مانند یوگا برای کاهش اضطراب می‌تواند مفید باشد.

12.میگرن خوشه‌ای

میگرن خوشه‌ای، که به عنوان نوعی از میگرن شناخته نمی‌شود، به سردردهای شدیدی اشاره دارد که در اطراف و پشت چشم‌ها رخ می‌دهد و ممکن است با علائمی مانند اشک‌ریزی، احتقان بینی، و سرخ شدن همراه باشد. این سردردها ممکن است با مصرف الکل یا سیگار کشیدن تشدید شوند.

13. میگرن عروقی

میگرن عروقی، که به عنوان نوعی از میگرن شناخته نمی‌شود، به سردردهای ضربان‌دار و ذق ذق‌کننده‌ای اطلاق می‌شود که برخی افراد به آن اشاره می‌کنند.

14. میگرن در کودکان

کودکان نیز ممکن است به انواع مختلف میگرن مبتلا شوند. این بیماری در کودکان ممکن است شامل میگرن شکمی، سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم، و استفراغ دوره‌ای باشد.

  • میگرن شکمی:

درد شکم به جای سردرد، که می‌تواند متوسط تا شدید باشد و معمولاً با علائمی مانند تهوع و حساسیت به نور همراه است.

  • سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم:

سرگیجه و اختلال در تعادل که در کودکان نوپا مشاهده می‌شود و ممکن است با استفراغ و حرکت سریع چشم‌ها همراه باشد.

  • استفراغ دوره‌ای:

استفراغ‌های مکرر که معمولاً در کودکان سنین مدرسه رخ می‌دهد و ممکن است با درد شکم، سردرد، و حساسیت به نور یا صدا همراه باشد.

پیشگیری از میگرن

این اقدامات می‌تواند به شما در پیش‌گیری از میگرن کمک کند:

  • محرک‌های میگرنتان را بیابید و از آن‌ها دوری کنید.
  • آب کافی بنوشید. روزانه، مردها باید 13 فنجان و زنان 9 فنجان مایعات بنوشند.
  • از حذف یا رد کردن یک وعده‌ی غذایی اجتناب کنید.
  • خواب باکیفیت داشته باشید. خواب خوب شبانه برای سلامت عمومی مهم است.
  • سیگار را ترک کنید.
  • کاهش اضطراب در زندگی خود را در اولویت قرار دهید و یاد بگیرید که با روش‌های موثری با آن مقابله کنید.
  • مهارت‌های تمدد اعصاب را یاد بگیرید.
  • به طور منظم ورزش کنید. ورزش نه تنها به کاهش اضطراب، بلکه به کاهش وزن شما نیز می‌تواند کمک کند. کارشناسان بر این باورند که چاقی با میگرن در ارتباط است. حتما قبل از شروع ورزش، به تدریج خود را گرم کنید. شروع سریع و شدید ورزش می‌تواند میگرن را تحریک کند.

اگر سردردهای شما به طور جدی بر زندگی روزمره‌تان تأثیر گذاشته است، به پزشک مراجعه کنید، به‌ویژه اگر درد اطراف چشم یا گوش دارید یا سردردهای طولانی‌مدت و مکرر را تجربه می‌کنید. سردردهای میگرنی می‌توانند بسیار آزاردهنده باشند، اما درمان‌های زیادی وجود دارد. شناسایی عوامل محرک و استفاده از روش‌های پیشگیری می‌تواند به مدیریت بهتر میگرن کمک کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *