تزریقات مفصلی چیست؟
تزریق داخل مفصلی یک روش درمانی جدید است که معمولاً از آن برای بیمارانی که به عارضه‌های التهابی مبتلا شده‌اند، استفاده می‌شود. در کلینیک فیزیوتراپی و توانبخشی رادان از این روش برای بهبود و درمان بیماری‌های مختلف مانند آرتریت، روماتیسم، بورسیت، نقرس و آرتروز‌های زانو ، شانه و آرنج استفاده می‌کنند. در این روش، دارو و مواد ضد التهاب با یک سرنگ به طور مستقیم به درون مفصل بیمار تزریق می‌شود. امروزه برای تسکین درد و بهبود التهاب در مفاصل مختلف بدن مانند زانو، علاوه بر تجویز مسکن و داروهای ضد التهاب و انجام فیزیوتراپی، از این روش نیز استفاده می‌شود.
تزریق داخلی مفصلی یک روش درمانی غیرجراحی است که در آن ماده تزریقی و سایر محلول‌های بی‌حسی را به طور مستقیم روی بافت‌های مفصل که دچار آسیب شده‌اند، تزریق می‌کنند. اگر التهابات و درد‌های مفصلی بعد از مصرف داروها و سایر روش‌های درمانی دیگر مانند فیزیوتراپی بهبود پیدا نکرد، از این روش استفاده می‌شود. در واقع این نوع تزریق باعث بهبود عملکرد دامنه حرکتی شما شده و تمریناتی مانند فیزیوتراپی را برای شما راحت‌تر می‌کند.
از این روش درمانی، می‌توان در مفاصلی مانند زانو، شانه، مچ و موارد دیگر استفاده کرد. اگرچه این روش یک راهکار دائمی برای از بین بردن درد مفاصل محسوب نمی‌شود؛ اما می‌تواند برای مدت طولانی درد‌های مفصلی را کاهش دهد.
چرا تزریقات داخل مفاصلی انجام می‌شوند؟
تزریقات داخل مفصلی به عنوان یک روش درمانی انجام می‌شوند. در ادامه به بررسی برخی از دلایل استفاده از این روش درمانی پرداخته‌ایم.
کاهش درد
این تزریقات به طور مستقیم داروها را به ناحیه مفصل وارد می‌کنند که می‌تواند به کاهش درد و علائم ناشی از مشکلات مفصلی منجر شود.
کاهش التهاب
برخی از داروهای تزریقی، مانند استروئیدها و ضدالتهاب‌ها، PRP و اوزون تولید التهاب را کاهش می‌دهند و از این طریق به بهبود وضعیت التهابی مفصل کمک می‌کنند.
تقویت عملکرد مفصل
با وارد کردن داروها مستقیم به مفصل، ممکن است عملکرد مفصل بهبود یابد و بیماران قابلیت حرکت بهتری پیدا کنند.
آسانی و کارآمدی
تزریقات داخل مفصلی به عنوان یک روش محلی و مستقیم اجرا می‌شوند، که می‌تواند نیاز به استفاده از داروهای خوراکی یا سایر روش‌های درمانی را کاهش دهد. این موضوع نه تنها به بیماران این امکان را می‌دهد تا از تأثیرات جانبی کمتری نسبت به داروهای خوراکی بهره‌مند شوند، بلکه به کاهش زمان و هزینه درمان کمک می‌کند.
انواع تزریقات مفصلی
یکی از بهترین روش‌هایی که برای درمان درد‌های مفصلی به خصوص درمان آرتروز مورد استفاده قرار می‌گیرد، تزریق مفصلی است. معمولاً در این تزریق، یک ماده دارویی برای تسکین درد و التهاب به مفصل تزریق می‌شود. تزریقات داخل مفصلی انواع گوناگونی دارند که در ادامه بیشتر به آن‌ها خواهیم پرداخت.
تزریق پی آر پی(PRP)
یکی از فاکتور‌های بسیار مهم که نقش مؤثری در رشد بدن دارد، پلاکت‌ها هستند. برای تزریق پی آر پی مفصلی، در ابتدا مقداری از خون فرد بیمار را می‌گیرند، سپس با سانتریفیوژ اقدام به جدا کردن پلاکت‌های آن می‌کنند. در تزریق پی آر پی این پلاکت‌ها را که یک نوع منبع مهم برای رشد سلول‌ها محسوب می‌شوند، به مفاصل تزریق می‌کنند.
تزریق گاز اوزون
برخی شواهد نشان می‌دهند که تزریق گاز اوزون در مفصل، به ترمیم بافت‌های آسیب دیده کمک می‌کند.
تزریق کورتون
کورتون یک ترکیب ضدالتهاب است که در پزشکی کاربرد‌های بسیار زیادی دارد. معمولاً از تزریق کورتون به صورت مفصلی برای افرادی که مبتلا به بیماری اسکلتی عضلاتی هستند، استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که استفاده طولانی‌مدت از کورتون منجر به عوارضی چون افزایش فشار خون، پوکی استخوان و دیابت می‌شود؛ اما استفاده از کورتون تحت نظر پزشک متخصص به صورت کوتاه‌مدت، نتایج درمانی خوبی برای درد‌های مفصلی به همراه دارد.
تزریق ژل هیالورونیک اسید
در مفصل، ماده‌ای به نام سینوویال وجود دارد که نقش مؤثری در عملکرد مفاصل دارد. در بیماران مبتلا به آرتروز، ماده سینوویال به طرز چشمگیری کاهش پیدا می‌کند که این امر منجر به درد، التهاب، خشکی بدن و محدودیت حرکتی می‌شود. به همین دلیل با تزریق ژل هیالورونیک اسید در مفصل، تا حد زیادی می‌توان از به وجود آمدن این عوارض جلوگیری کرد. تعداد دفعات تزریق هیالورونیک اسید برای بیماران طبق نظر پزشک متخصص متفاوت است.
تزریق سلول‌های بنیادی
سلول‌های بنیادی بدن، سلول‌هایی هستند که می‌توانند به بافت‌های مختلف بدن مانند استخوان، غضروف، پوست و کبد تبدیل شوند.
بی حس کننده‌های موضعی برای تزریق داخل مفاصل
بی حس کننده‌های موضعی گاهی با تزریق داخل مفصلی به عنوان نوعی تسکین درد پس از جراحی آرتروسکوپی تزریق می‌شوند.
سم بوتولینوم برای تزریق داخل مفاصل
تزریق بوتاکس (بوتولینوم نوروتوکسین A) ممکن است باعث تسکین درد ایمن و موثر در آرتروز دردناک زانو شود. اثرات درمان بوتاکس در برخی افراد تا ۱۲ هفته و در برخی دیگر تا چهار هفته ادامه دا
تزریق مفصلی برای چه کسانی مفید است؟
افرادی که دچار بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، التهاب مفاصل، آرتریت پسوریاتیک، التهاب تاندون، نقرس، التهاب بورس، التهاب تونل کارپال، آستئوآرتریت و… شده‌اند، می‌توانند از تزریق مفصلی برای کاهش التهاب و تسکین درد‌های خود استفاده کنند.
مزایای تزریق مفصلی
کم تهاجمی بودن تزریق مفصلی، یکی از مهمترین مزایای آن است که بدون نیاز به عمل جراحی باعث تسکین و کاهش درد‌های مفصلی می‌شود. برخی از تزریق‌ها مانند تزریق پی آر پی و تزریق پلاسنتال، مزیت‌های بیشتری دارند؛ زیرا فاقد هر گونه استروئید هستند و در آن‌ها از مواد طبیعی مانند سلول‌های بنیادی و پلاکت‌های خون برای کاهش درد و التهاب استفاده می‌کنند.
همچنین با این نوع تزریق، پزشکان می‌توانند بررسی کنند که آیا درد‌های ناشی از التهاب مربوط به مفاصل است یا اینکه علت دیگری دارد. بعد از تزریق، با کم شدن التهاب سینوویال درد‌های مفصلی نیز کم‌تر می‌شوند. آمپول تزریق مفصلی اگرچه یک روش دائمی برای کاهش درد و درمان قطعی روماتیسم و آرتروز محسوب نمی‌شود؛ اما می‌تواند تا مدت شش ماه درد‌های مفصلی را تسکین داده و موجب کاهش التهاب شود.
کاربرد تزریق مفصلی
از تزریق مفصلی برای بهبود درد زانو، شانه و ران در بیماری‌هایی مانند آرتروز، آرتروز دژنراتیو ، تاندونیت ، انگشت ماشه ای ، نقاط ماشه ای و… استفاده می‌شود. از روش تزریق داخل مفصل، علاوه بر تسکین درد می‌توان برای تشخیص علت درد نیز استفاده کرد. به طور مثال اگر به مفصل رانِ فرد بیمار، محلول بیهوشی تزریق شود و فرد بعد از آن تسکین پیدا کند، نشان دهنده این است که مفصل ران آن فرد، منبع درد است.
نحوه انجام تزریق داخل مفصل
قبل از انجام تزریق در مفصل فرد بیمار، پزشک به وسیله الکل محل مورد نظر را ضدعفونی می‌کند. سپس با یا بدون استفاده از دستگاه سونوگرافی، محل دقیق تزریق را مشخص می‌کند. بعد از مشخص کردن محل تزریق، پزشک سایز مناسب سرنگ تزریق را انتخاب می‌کند. معمولاً پزشک برای تزریق در مفاصل کوچک از سرنگ‌های کوچک و برای تزریق در مفاصل بزرگ از سرنگ‌های بزرگ‌تر استفاده می‌کند. بعد از انتخاب سرنگ، داروی کورتیرواستروئید با یک داروی بی‌حسی ادغام شده و به درون مفصل‌ها تزریق می‌شود.
تزریق باید به آرامی صورت گیرد و در صورت وجود هر گونه مقاومت توسط بیمار، پزشک اقدام به جا به جا کردن و چرخش سرنگ می‌کند. بعد از تزریق، سرنگ خارج شده و در صورت نیاز محل مورد نظر توسط پزشک بانداژ می‌شود.
عوارض تزریق مفصلی
عوارض جانبی تزریق مفصلی معمولاً خفیف است. شایع‌ترین عوارض آن می‌توان به داغ شدن و درد در ناحیه تزریق، درد و سفتی مفاصل یا مشکلات حرکتی اشاره کرد. در صورت بهبود نیافتن و بیشترشدن درد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
برخی دیگر از عوارض تزریق مفصلی خونریزی، خارش، تاول زدن، سردی، سوزش، بی‌حسی، تغییر رنگ پوست، سوزن سوزن شدن، زخم شدن، احساس فشار و کهیر زدن است. ممکن است در برخی از بیماران هنگام تزریق استروئید، با جمع شدن مایع به درون مفصل‌ها، عوارض جانبی مانند درد و تورم به‌وجود آید که اگر تا دو روز برطرف نشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.