منوال تراپی چیست؟
منوال تراپی یا درمان های دستی یکی از روش های نوین در درمان فیزیوتراپی و به معنای انجام مانورها و تکنیک هایی است که توسط دست فیزیوتراپیست بر روی مفاصل ستون فقرات و دست ها و پا ها برای کمک به تسریع درمان و تصحیح اختلال عملکرد آن ها اعمال می شود. حرکت دادن مفاصل با سرعت و در جهات معین و جا اندازی مفاصل یا بافت های نرم کشش عضلات و مفاصل، ماساژ عمقی بافت نرم، جا اندازی مفاصل یا بافت های نرم و تکنیک های فشاری در این روش بکار می روند.
منوال تراپی روشی موثر در کاهش استرس و فشار عضلانی و درد ناشی از آسیب های ایجاد شده است و روند بهودی را تسریع می بخشد. منوال تراپی موجب کاهش درد، بازیابی توان حرکتی و بهبود خشکی و سفتی مفاصل خواهد شد. تکنیک های درمان دستی در کنار سایر روش های فیزیوتراپی به درمان مشکلات اسکلتی_عضلانی بیماران کمک می کند. آگاهی کامل فیزیوتراپیست از بیومکانیک بدن انسان و نحوه ایجاد اختلالات در سیستم اسکلتی بدن، لازمه انجام این متد درمانی است و تنها فیزیوتراپیست آموزش دیده در این زمینه قادر به انجام آن است، چراکه هر گونه حرکت اشتباهی می تواند آسیب های جبران ناپذیری در پی داشته باشد.
منوال تراپی یکی از تکنیک های موثر در فیزیوتراپی است که در درمان بسیاری از مشکلات ستون فقرات مانند کمر درد، گردن درد و درد های عضلانی است مفید است. تکنیک های کشش مفاصل، عضلات، رباط ها و کپسول های مفصلی می تواند چسبندگی یا بافت اضافی که پس از آسیب یا عمل جراحی ایجاد شده را از بین برده و توانایی حرکت مفصل را بهبود بخشیده و دامنه حرکتی مفاصل را افزایش دهد. انجام منوال تراپی اثر بازدارنده بر روی ریشه های عصبی متصل به طناب نخاعی بدن و همچنین ریشه های عصبی موجود در محل آسیب دیده داشته و از انتشار درد به سایر نقاط بدن جلوگیری می کند.
منوال تراپی سبب تحریک آزاد سازی هورمون های ضد درد شده و از این طریق نیز به کاهش درد و سایر مشکلات کمک می کند.فیزیوتراپیست برای انجام این متد درمانی مناطق آسیب دیده را لمس کرده و ماساژ می دهد. در بسیاری از موارد پس انجام منوال تراپی، اغلب دردهایی که به وضوح دارای منشاء ستون فقرات هستند بصورت قابل ملاحظه بهبود یافته و در برخی موارد دردهایی که ارتباطی با ستون فقرات ندارند نیز بهبود می یابند.
تکنیک های درمان دستی و جا اندازی مفاصل اغلب برای درمان مشکلات ستون فقرات بکار می روند اما این روش ها میتواند بر روی تمامی مفاصل بدن انجام شود.مفاصل شانه، آرنج، مچ دست، لگن و ران نیز می توانند از مزایای منوال تراپی بهره ببرند. انجام تکنیک های درمان دستی هیچ عارضه جانبی ندارد ، که توسط متخصص فیزیوتراپی در کلینیک فیزیوتراپی و توانبخشی رادان انجام می شود.
تکنیک های منوال تراپی
انواع مختلفی از تکنیک های درمان دستی وجود دارد که ممکن است توسط فیزیوتراپیست ها، کایروپراکتیک ها و سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی استفاده شود. این تکنیک ها عبارتند از:
تحرک مفصل:
در تحرک مفصل، درمانگر فشار ملایمی را به مفصل وارد میکند تا به طور غیرفعال آن را در دامنه حرکتی طبیعی خود حرکت دهد. این می تواند به بهبود انعطاف پذیری مفاصل، کاهش درد و بازگرداندن عملکرد طبیعی مفصل کمک کند.
دستکاری مفصل:
دستکاری مفصل شامل اعمال یک حرکت سریع و نیرومند روی مفصل به منظور بهبود دامنه حرکتی آن است. این تکنیک اغلب برای درمان محدودیت ها و ناهماهنگی های مفصلی، مانند مواردی که در شرایطی مانند آرتریت یا فتق دیسک ستون فقرات رخ می دهد، استفاده می شود.
تحرک بافت نرم:
تحرک بافت نرم شامل اعمال فشار و کشش به عضلات، تاندون ها و رباط های اطراف مفصل به منظور کاهش تنش و بهبود انعطاف پذیری است. این تکنیک اغلب برای درمان اسپاسم عضلانی، نقاط ماشه ای و چسبندگی بافت اسکار استفاده می شود.
رهاسازی میوفاشیال:
رهاسازی میوفاشیال نوعی تحرک بافت نرم است که بر آزادسازی تنش در بافت همبند (فاسیا) که ماهیچه ها را احاطه کرده و حمایت می کند تمرکز دارد. این تکنیک شامل اعمال فشار مداوم به نواحی خاصی از بدن به منظور شکستن چسبندگی ها و بهبود گردش خون است.
درمان نقطه ماشه ای:
نقاط ماشه ای گره های کوچک و حساسی در عضلات هستند که می توانند باعث درد و محدودیت حرکت شوند. درمان نقطه ماشه ای شامل اعمال فشار بر روی این گره ها به منظور رهایی از تنش و کاهش درد است. این تکنیک اغلب برای درمان بیماری هایی مانند فیبرومیالژیا، سردرد تنشی و سندرم درد میوفاشیال استفاده می شود.
سایر تکنیک های درمانی
کرنش ضد فشار:
روشی است که شامل قرار دادن آرام بدن در وضعیتی آرام به منظور رهایی از تنش در عضلات و مفاصل است. این تکنیک اغلب برای درمان اسپاسم عضلانی، درد مفاصل و عدم تعادل وضعیتی استفاده می شود.
تسهیل عصبی عضلانی حس عمقی (PNF):
PNF نوعی تکنیک کششی است که شامل انقباض و شل کردن عضلات در حین کشش به منظور بهبود انعطاف پذیری و دامنه حرکت است. این تکنیک اغلب برای بهبود عملکرد ورزشی و جلوگیری از آسیب دیدگی استفاده می شود.
علاوه بر این تکنیکهای درمان دستی، درمانگران ممکن است از روشهایی مانند گرما، سرما، اولتراسوند و تحریک الکتریکی برای تکمیل اثرات درمان دستی و ارتقای بهبودی استفاده کنند.
اثرات درمانی منوال تراپی
- كاهش و تسکین درد های اسکلتی_عضلانی
- بهبود اسپاسم عضلات
- بهبود و کاهش محدوديت های حرکتی
- بهبود و افزایش دامنه حرکتی مفاصل
- بهبود اختلالات عملكردي در مفاصل
- درمان مشکلات ناشی از نقاط ماشه ای
موارد منع کاربرد منوال تراپی
- ابتلا به بیماری های خاص
- خونریزی داخلی مفاصل
- نرمی مفاصل
- انجام جراحی تعویض مفصل
فواید منوال تراپی
تحقیقات نشان داده است که درمان دستی می تواند در کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به انواع بیماری های اسکلتی عضلانی موثر باشد. یک بررسی سیستماتیک منتشر شده در مجله ارتوپدی و ورزشی فیزیوتراپی در سال 2015 نشان داد که درمان دستی در کاهش درد و بهبود عملکرد در بیماران مبتلا به کمردرد، گردن درد و درد شانه موثر است.
علاوه بر فواید فیزیکی، درمان دستی می تواند تأثیر مثبتی بر سلامت روانی و عاطفی بیمار نیز داشته باشد. ماهیت عملی درمان دستی می تواند یک حس ارتباط و اعتماد بین درمانگر و بیمار ایجاد کند که می تواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
درمان دستی اغلب به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع برای شرایط اسکلتی عضلانی، همراه با تمرینات و آموزش در مورد وضعیت بدنی مناسب و مکانیک بدن استفاده می شود. معمولاً در یک محیط انفرادی با یک درمانگر آموزش دیده که در تکنیک های درمان دستی تخصص دارد، انجام می شود.
به طور کلی، منوال تراپی یک گزینه درمانی ارزشمند برای افراد مبتلا به شرایط اسکلتی عضلانی است که به دنبال کاهش درد، بهبود عملکرد و بازیابی کیفیت زندگی خود هستند. با استفاده از تکنیکهای عملی برای دستکاری و تحرک ماهیچهها و مفاصل، درمانگران میتوانند به بیماران کمک کنند تا به اهداف توانبخشی خود برسند و با تحرک و اعتماد به نفس بهتر به فعالیتهای عادی خود بازگردند.